Jubileusze polonijne w Australii w 2019 roku
Rok 2019 obfitował w szereg jubileuszy organizacji polonijnych w Australii. Na wiele z nich prezydium Rady Naczelnej Polonii Australijskiej (RNPA) otrzymało zaproszenie i jego członkowie mieli zaszczyt w nich uczestniczyć.
70-lecie „Tygodnika Polskiego” (Melbourne, 1949 - 2019)
Jubileuszowa kolacja z okazji 70-lecia „Tygodnika Polskiego” miała miejsce w Klubie Polskim w Albion (VIC) 20 lipca 2019 r. Wśród zaproszonych gości byli m.in. honorowy konsul generalny RP w Melbourne dr Zbigniew Łuk-Kozika OAM z małżonką Denise, Joanna Merwart, członek prezydium RNPA, Marian Pawlik OAM, prezes Federacji Organizacji Polskich w Wiktorii, ks. Wiesław Słowik SJ OAM, Marzena Piskozub, prezes Stowarzyszenia im. T. Kościuszki. Licznie przybyli członkowie organizacji polonijnych i sympatycy „Tygodnika Polskiego”.
Uroczystość prowadził Ireneusz Lasocki z Adelajdy. Odczytane zostały listy gratulacyjne, a Magdalena Jaskulska, redaktor naczelna, przypomniała historię „Tygodnika Polskiego” wraz podkreśleniem znaczącej roli jej założyciela ks. Konrada Trzeciaka. Złożono też gratulacje i podziękowania dla zespołu redakcyjnego z życzeniami dalszej owocnej pracy oraz wręczono kwiaty długoletniej prezes Stowarzyszenia im. T. Kościuszki, Marzenie Piskozub.
„Tygodnik Polski” jest jednym z najstarszych publikatorów w języku polskim w Australii. Jest niezawodny i odpowiedzialny. Publikuje informacje o losach polskiej diaspory na świecie, propaguje historie wybitnych Polaków, relacjonuje i dokumentuje ważne wydarzenia polonijne w Australii, a przede wszystkim pozostaje cennym źródłem wiedzy o organizacjach polonijnych w Australii i za granicą. „Tygodnik Polski” zamieszcza na swoich łamach teksty autorskie, materiały historyczne, opinie, artykuły kulturalne, naukowe i dydaktyczne, komentarze polityczne i społeczne. Współpracuje z nim wielu wybitnych autorów z Australii, którzy wzbogacają treść swoimi przemyśleniami. „Tygodnik Polski” relacjonuje także wydarzenia z Polski i ze świata oraz naucza, informuje i bawi czytelników.
od lewej: Magdalena Jaskulska, Wanda Drozdowski, Jagoda i Andrzej Korczakowie, Marzena Piskozub, Denis Łuk-Kozika, Maria Zemsta Maszynowska, Marta Bielski / zdj. M.Jaskulski.
70-lecie Klubu Sportowego „Polonia” w Plumpton (Sydney, 1949 - 2019).
Jubileusz 70-lecia Klubu Sportowego „Polonia” w Plumpton był uroczyście obchodzony 19 października 2019 r. Zaszczycił go swoją obecnością p. Michał Kołodziejski, ambasador RP w Australii, który wręczył odznaczenia państwowe zasłużonym działaczom Klubu. Złote Krzyże Zasługi otrzymali Marian Cieślik i Roman Narel, a parlamentarzysta NPW (były burmistrz Blacktown) Stephen Bali otrzymał Krzyż Kawalerski Orderu Zasługi RP. W balu uczestniczyli m.in. zaproszeni goście – mer Blacktown Tony Bleasdale OAM, ks. Artur Botur, prezes RNPA Małgorzata Kwiatkowska, prezes Federacji Polskich Organizacji w NPW Adam Gajkowski – oraz liczne grono członków i sympatyków Klubu.
Klub Sportowy „Polonia” był pierwszą organizacją piłkarską w Sydney powstałą 16 października 1949 roku. Gromadził entuzjastów sportu o różnych przekonaniach i poglądach, których łączyło zamiłowanie do piłki nożnej! Pierwszym prezesem klubu był Nikodem Zieliński, a obecnym jest Adam Biziuk. W klubie o charakterze sportowym dbano też o zachowanie języka polskiego, tradycji polskiej, kultywowano polską świadomość narodową. Klub przez lata odnosił sukcesy w I lidze Nowej Południowej Walii. Przez 70 lat Klub zmieniał nazwę, zakres działalności, przeżywał wzloty i upadki, ale przez cały czas był, i pozostaje nadal, jedyną ostoją piłkarstwa polskiego w Nowej Południowej Walii.
W czasie swojej długoletniej działalności Klubu gościł wiele polskich sław sportowych, a także reprezentantów Polski przyjeżdżających na rekonesanse sportowe. Obecnie Klub jest miejscem licznych wydarzeń o charakterze sportowym i kulturalnym - łączy różne generacje Polonii organizując cykliczne imprezy takie jak Dzień Dziecka, Dzień Sportu, Bieg Niepodległości (organizowany wspólnie z RNPA) oraz Festiwal Polski przed Bożym Narodzeniem. Działacze Klubu uczestniczą aktywnie w wydarzeniach i kongresach w Polsce nawiązując kontakty i wymieniając się doświadczeniami z Polonią całego świata.
od lewej: A. Biziuk, R. Narel, M. Cieślik, S. Bali MP, amb. M. Kołodziejski, J. Lisowski /zdj. K. Bajkowski Bumerang Polski
70-lecie Związku Polaków w Melbourne (1949 - 2019)
W dniu 19 października 2019 r. na Polanie w Healesville Związek Polaków w Melbourne (ZPwM) obchodził uroczyście jubileusz powstania Związku. Uroczystość zaszczycili swoją obecnością m.in. zastępca prezesa Federacji Polskich Organizacji w Wiktorii Elżbieta Dziedzic, dyr. Polskiego Biura Opieki Polcare Bożena Iwanowska, ks. Wiesław Słowik SJ OAM. Przybyła też jedna z pierwszych działaczek ZPwM, Zdzisława Wasylkowska, przedstawiciele wielu organizacji z Wiktorii oraz liczne grono członków i sympatyków Związku. Nieobecni zaproszeni goście przysłali listy z gratulacjami (dr. M. Kończyk, Konsul Generalny RP, i M. Kwiatkowska, prezes RNPA).
Obecna prezes Związku Polaków w Melbourne Zofia Dublaszewska w swoim przemówieniu streściła historię powstania Związku oraz opowiedziała o jego działalności i planach na przyszłość. Jak przy każdej takiej uroczystości była też część artystyczna w wykonaniu Teatru Prób Miniatura oraz znanego aktora Krzysztofa Kaczmarka.
Związek Polaków w Wiktorii (pierwotna nazwa) był pierwszą polską organizacją w Wiktorii założoną w 1949 roku przez Polaków, byłych żołnierzy, przybyłych do Australii po drugiej wojnie światowej. Z czasem zaczęły powstawać kolejne polskie organizacje w Wiktorii i zmieniono nazwę na Związek Polaków w Melbourne.
„Polana” w Healesville nie przez przypadek została wybrana na miejsce uroczystych obchodów 70-lecia Związku. Teren ten blisko 60 lat temu zakupili trzej jego członkowie - Władysław Czarkowski, Adam Gruszka i Henryk Pieńkos. Po kilku latach sprzedali go po kosztach Związkowi, z przeznaczeniem na siedzibę obozów letnich dla polonijnej młodzieży i harcerzy. Polana została rozbudowana w dużym stopniu przez wolontariuszy i służy kolejnym pokoleniom polskiej społeczności.
od lewej: E. Dziedzic, Z. Zerger OAM, T. Koronczewska, B. Iwanowska, Z. Bielinski OAM, Z. Dublaszewska, Z. Wasylkowska, J. Wojtkowski, ks. W. Słowik SJ OAM /zdj. z arch. ZPwM
65-lecie Kola Polek w Australii Południowej (Adelajda, 1949 - 2019)
W październiku 2019 r. najstarsza polonijna kobieca organizacja w Australii obchodziła jubileusz 65-lecia swej działalności. Pierwsza uroczystość odbyła sie 20 października w Centralnym Domu Polskim z udziałem oficjalnych gości, wśród których byli Sam Dulnik, Członek Parlamentu na Waite, reprezentujący premiera Australii Południowej, konsul generalna RP w Sydney dr Monika Kończyk oraz prezes Federacji Organizacji Polskich w Australii Południowej i jednocześnie członek prezydium RNPA Edward Dudziński.
Natomiast 24 października członkinie Koła Polek Australii Południowej wraz z partnerami były gośćmi gubernatora Australii Południowej Hieu Van Le AC i jego żony Le na bankiecie w Government House w Adelajdzie. Na spotkaniu obecni byli przedstawiciele rządu i opozycji Australii Południowej: Jing Lee MLC minister, asystent premiera Australii Południowej, Shadow Minister for Multicultural Affairs and Shadow Minister ds. Kobiet, Katrine Hildeyard MP oraz honorowy konsul RP w Adelajdzie Gosia Hill.
RNPA reprezentowali: prezes M. Kwiatkowska i członek prezydium E. Dudziński - prezes Federacji Polskich Organizacji w Południowej Australii.
Piękna historia Koła Polek ma swój początek w 1954 roku. Koło założyły Krystyna Łużny, Barbara Niemiec-Warcok i Janina Majer przybyłe do Australii po II wojnie światowej. Kolejne fale emigracyjne, szczególnie ta z lat 80-tych, zasilały grono członków Koła. Od początku działalności Koło Polek zajmowało się pomocą materialną dla dzieci i szkół polskich w Australii, opieką nad chorymi w szpitalach, promocją polskiej kultury i historii, tradycji, języka polskiego i kuchni polskiej. Członkinie Koła Polek do dzisiaj reprezentują kobiety-Polki wobec społeczeństwa australijskiego. Obecnie prezesem Koła Polek jest Gosia Skalban OAM.
Członkinie Koła Polek na spotkaniu u Gubernatora Australii Pd. / zdj. E. Dudziński
65-lecie Szkoły Polskiej w Ashfield im. Jerzego Goebla (Sydney, 1964 - 2019)
Jubileusz 65-lecia Polskiej Szkoły w Ashfield miał miejsce w dniu 14 grudnia 2019 r. Do auli Ashfield Public School licznie przybyli rodzice, uczniowie, nauczyciele i zaproszeni goście, m.in. Konsul RP Irena Juszczyk, przedstawiciele Federacji Szkół Etnicznych - prezes, Lucia Taveres-Johns i Albert Vella OAM (poprzedni wieloletni prezes) z małżonką Gosią, ks. J. Kołodziej, M. Kwiatkowska, prezes RNPA, A. Gajkowski, prezes Federacji Polskich Organizaci w NPW oraz M. Łacek OAM, prezes Zrzeszenia Nauczycieli Polskich w NPW.
Spotkanie prowadził dr. Ryszard Dzierzba. Konsul RP Irena Juszczyk w swym wystąpieniu wyraziła uznanie i gratulacje dla wszystkich osób zaangażowanych w działalność szkoły oraz złożyła życzenia pomyślności w nadchodzących latach, ciekawych pomysłów i projektów, które pozwolą uczniom być dumnymi, że są Polakami. Przewodnicząca Komitetu Rodzicielskiego, Bernadeta Żukowski przypomniała nazwiska pierwszych nauczycieli szkoły, podziękowała wszystkim - uczniom, byłym i obecnym pedagogom, rodzicom i oddanym działaczom. Dodała, że obecny dorobek to praca wielu osób przez dekady, którzy zostawili po sobie niezatarty ślad. Specjalne podziękowania skierowała do Marysi Nowak, oddanej nauczycielki, niestrudzonej dyrektorki szkoły od ponad 20 lat.
Maria Maciejewska, była nauczycielka szkoły, zaprosiła do obejrzenia wystawy o patronie szkoły prof. Jerzym Goeblu przybyłym do Australii po II wojnie światowej, który poświęcił swój czas i siły w wychowywanie kolejnych pokoleń w duchu polskości.
Powojenni emigranci w dużym stopniu osiedlali się w okolicy Ashfield (polskie msze św., Dom Polski) i właśnie w tej okolicy powstało pierwsze miejsce zorganizowanej nauki języka polskiego, którym jest Szkoła Polska im. Jerzego Goebla.
65-lecie Szkoły Polskiej w Ashfield / zdj. B. Filip
60-lecie posługi księży chrystusowców w Australii (1959- 2019).
Na przełomie listopada i grudnia 2019 r. księża Chrystusowcy świętowali 60-lecie pracy duszpasterskiej wśród Polonii na Antypodach.
Obchody rozpoczęły się w dniu uroczystości Chrystusa Króla w parafii Bożego Miłosierdzia w Keysborugh (Melbourne), a zakończyły w I. niedzielę Adwentu w parafii Matki Bożej Częstochowskiej w Marayong (Sydney). W międzyczasie wszyscy księża Chrystusowcy pracujący na Antypodach spotkali się w Ośrodku Duszpasterstwa Polskiego w Canberze, gdzie wraz z zaproszonymi prowincjałami posługującymi w innych krajach oraz wikariuszem generalnym Towarzystwa Chrystusowego z Poznania ks. B. Burgatem odbywali dni skupienia i podziękowania za Boże prowadzenie. Gościem księży Chrystusowców podczas tego diamentowego jubileuszu był opiekun emigracji polskiej bp. Wiesław Lechowicz.
Księża byli też gośćmi ambasadora RP, Michała Kołodziejskiego, który podczas uroczystości wręczył odznaczenia państwowe - Krzyżem Kawalerskim Orderu Zasługi RP zostali odznaczeni ks. dr Antoni Dudek, ks. Stanisław Wrona i pośmiertnie ks. Krzysztof Chwałek, a ks. Przemysław Karasiuk został odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi. Na uroczystościach w Ambasadzie RP i w Marayong były również obecne konsul generalna RP dr Monika Kończyk i prezes RNPA Małgorzata Kwiatkowska.
Pierwsi Chrystusowcy przybyli do Sydney 3 września 1959 roku. Łącznie przez 60 lat na kontynencie australijskim posługiwało 64 duszpasterzy-chrystusowców. Obecnie posługuje 24 księży z Towarzystwa Chrystusowego. Funkcję prowincjała i jednocześnie koordynatora Polskiej Misji Katolickiej w Australii i Nowej Zelandii pełni ksiądz Tadeusz Przybylak.
Z okazji diamentowego jubileuszu posługi kapłańskiej księży Chrystusowców wśród naszych rodaków na ziemi australijskiej zarówno przedstawiciele służb dyplomatyczno-konsularnych w Australii, jak organizacje polonijne i osoby prywatne składały wszystkim kapłanom służącym Polonii australijskiej podziękowania i słowa uznania za oddaną posługę i współuczestniczenie w różnych dziedzinach życia polonijnego wraz z życzeniami zdrowia i wielu łask Bożych do dalszej pracy na kontynencie australijskim.
60-lecie Księży Chrystusowców, w środku bp. W. Lechowicz / zdj. z arch. SChr.
50-lecie Kola Polek w Australii Zachodniej (Perth, 1969 - 2019)
W niedzielę 21 października ub.r. Koło Polek w Perth świętowało jubileusz 50-lecia pracy społecznej. W uroczystości w głównej sali City of Bayswater Community Centre w Maylands uczestniczyli: dr Monika Kończyk, konsul generalny RP w Sydney, Lisa Baker MLA reprezentująca premiera Australii Zachodniej, Libby Mettam MLA reprezentująca lidera opozycji stanowej, Paul Bitdorf, konsul honorowy RP w Perth oraz liczne grono dostojnych jubilatek z rodzinami i zaproszonych gości.
Koło Polek w Perth powstało w 1969 r. Początkowo była to podgrupa Związku Polskiego w Australii Zachodniej. W sierpniu 1976 roku organizacja stała się odrębną jednostką zarejestrowaną pod nazwą the West Australian Association of Polish Women. Pierwszym prezesem była Mietka Gruszka, a obecnym jest Małgorzata Korepta. Współzałożycielka Koła Polek i była wieloletnia prezes Halina Szunejko OAM, nadal jest jego aktywą członkinią, jak również kronikarzem polonijnych wydarzeń.
Panie z Koła Polek od pół wieku uczestniczą w życiu społecznym, promują polskie tradycje i kulturę oraz wspierają nauczanie języka polskiego. Pierwsza polska szkoła w Perth im. Adama Mickiewicza powstała w 1952 roku. Przez lata Koło Polek pomagało osobom znajdującym się w trudnej sytuacji życiowej, starszym i niepełnosprawnym w każdym wieku, mieszkającym w aglomeracji Perth, w poprawie jakości ich życia i potrzeb. Obecnie Stowarzyszenie zaangażowane jest w wielokulturowy program pomocy i opieki nad ludźmi starszymi, pod nazwą Rainbow, i program pod nazwą Community Visitors Scheme (CVS), który polega na odwiedzaniu osób słowiańskiego pochodzenia w ich domach lub domach opieki.
od lewej: M. Gerus, D. Zawko, M. Korepta, H. Szunejko OAM, I. Makowiecka /zdj. z arch. KP w Perth
40-lecie polskich matur w Nowej Południowej Walii (Sydney, 1979-2019)
W dniu 2 listopada ub.r. w Klubie Polskim w Ashfield obchodzono uroczyście 40-lecie polskich matur w Nowej Południowej Walii, zorganizowane przez Zrzeszenie Nauczycieli Polskich w NPW. Wśród zaproszonych gości byli m.in. konsul generalna RP dr Monika Kończyk, dr. Seweryn Ozdowski AM, Cate Chapple, reprezentująca Saturday School of Community Languages (SSCL), Małgorzata Kwiatkowska, prezes RNPA, Adam Gajkowski, prezes Federacji Polskich Organizacji w NPW, Elżbieta Cesarska, przewodnicząca Komisji Oświatowej Polonii Australijskiej oraz Urszula Rogerson, polska nauczycielka sprzed 40 lat.
Po przemówieniach gości i organizatorów - Marianny Łacek OAM i Gosi Velli, wieloletnich zasłużonych nauczycielek języka polskiego - odbyła się prezentacja 14 maturzystów, którzy zdawali maturę w 2019 r. Na jubileusz przybyli też licznie maturzyści z poprzednich lat z rodzinami. W przypadku kilku rodzin, w ciągu tych 40 lat maturę zdawali zarówno rodzice jak i ich dzieci, a więc było co wspominać!
Pierwsza maturalna klasa języka polskiego w NPW została utworzona w Ashfield. Później powstały klasy w innych ośrodkach. Obecnie można uczyć się języka polskiego na poziomie szkoły średniej (klasy 7-12) w jednym z trzech działających ośrodków SSCL - Ashfield, Chatswood lub Liverpool. W ciągu 40 lat maturę z języka polskiego w NPW zdało ponad 1000 osób.
40-lecie polskich matur w NPW/zdj. M.Kwiatkowska
XV. Festiwal Polski na Federation Square (Melbourne, 2014 - 2019)
W niedzielȩ 17 listopada 2019 r. na Federation Square w Melbourne odbył się już piętnasty, jubileuszowy Festiwal Polski, który każdego roku przyciąga tłumy Polaków oraz osoby z innych grup etnicznych wielokulturowej Australii.
Oficjalne otwarcie festiwalu poprzedził hejnał mariacki w obecności zaproszonych oficjalnych gości, wśród których byli m.in. dr Monika Kończyk, konsul generalna RP w Sydney, senator David Van, reprezentujący ministra ds. kultury, David Coleman MP, Andrew Giles MP, Bruce Atkinson MLC, Neil Angus MP, Natalie Suleyman MP, Nick Wakeling MP, Michael O’Brien MP, dr. George Łuk-Kozika, hon. konsul generalny RP, Małgorzata Kwiatkowska, prezes RNPA, Marian Pawlik OAM, prezes Federacji Polskich Organizacji w Wiktorii, Renzo Colla, dyrektor programowy Radia SBS.
Po przemówieniach i gratulacjach, głos zabrała Monika Furman, prezes Komitetu Organizacyjnego Festiwalu Polskiego, która powitała wszystkich, podziękowała za uczestnictwo i podkreśliła, że ten Festiwal odbywa się każdego roku dzięki bardzo aktywnemu, stałemu działaniu wielu osób oraz życzliwych sponsorów.
Miasto tak bogate kulturowo jak Melbourne stanowi idealne tło do organizacji tego Festiwalu. Liczne stoiska z szerokim asortymentem oferują swoje usługi i wyroby. Na scenach placu głównego i amfiteatru Deakin Edge przez cały dzień występują artyści i grupy taneczne. Najmłodsi biorą udział w grach i zabawach. Ten kolorowy festiwal prezentuje polski duch w Australii, ojczysty język, kulturę, historię, tradycje, polską kuchnię, piosenkę, tańce i muzykę.
Prezentując nasze przywiązanie do polskich tradycji narodowych, zwyczajów i kultury, podkreślamy, że tworzymy polską społeczność tutaj w Australii, która utrzymuje stałe więzi z ziemią naszych przodków, a jednocześnie jest częścią wielokulturowej Australii.
W Komitecie Festiwalu aktywnie udziela siȩ Joanna Merwart, członek prezydium RNPA.
Publiczność na Festiwalu / zdj. O. M.Han SJ
10-lecie Zespołu Folklorystycznego Pieśni i Tańca „Podhale” (Sydney, 2009-2019)
Jubileusz 10-lecia Zespołu Folklorystycznego Pieśni i Tańca „Podhale” obchodzony był 9 listopada 2019 r. Uroczystość ta zgromadziła wszystkich obecnych i dawnych tancerzy oraz działaczy tego zespołu, ich rodziny i znajomych. Były gratulacje, wspomnienia i pokazy tańców w wykonaniu wszystkich grup wiekowych. Zaproszonymi gośćmi byli m.in. Krystyna Cyroń OAM, prezes Związku Polskiego w Cabramatta, który jest patronem zespołu, ks. Antoni Dudek, Małgorzata Kwiatkowska, prezes RNPA, Elżbieta Cesarska, przewodnicząca Komisji Oświatowej Polonii Australijskiej oraz Agatha Satala, prezes Polart Sydney 2021.
Zespół powstał 10 lat temu, ale np. prezes tego zespołu Daniel Gadd tańczy już ponad 30 lat i jego doświadczenia z przeszłości cały czas procentują przy kształceniu młodszego pokolenia. Uczestnictwo w zespole Podhale podkreśla przywiązanie do polskiej tradycji narodowej tańców ludowych, a co istotne - przybliża naszą kulturę podczas różnych wydarzeń, przedstawia Australijczykom szeroki wachlarz polskich tańców ludowych w wielobarwnej, dynamicznej oprawie. Folklor jest jedną z form promocji naszego kraju, nośnikiem istotnych wartości kulturowych, jak również stwarza możliwość wystąpienia na Światowym Festiwalu Zespołów Folklorystycznych w Rzeszowie, gdzie nawiązuje się kontakty z zespołami z innych zakątków świata.
„Podhale” prowadzi małżeństwo Daniel i Basia Gadd – wykwalifikowani, doświadczeni choreografowie. Wsparciem dla nich jest dobrowolny wkład i entuzjazm wszystkich członków zespołu „Podhale”, ich rodzin, przyjaciół i instruktorów. Najmłodszy tancerz ma niespełna 4 lata!
Młodzi tancerze zespołu „Podhale” / zdj. H. Igliński
Prezydium Rady Naczelnej Polonii Australijskiej składa szczere gratulacje wszystkim jubilatom i życzy dalszych sukcesów w realizacji celów, owocnej działalności na rzecz Polonii australijskiej oraz promocji naszego kraju w wielokulturowej Australii.
Małgorzata Kwiatkowska
Prezes RNPA
Dostęp do archiwalnych dokumentów Rady Naczelnej Polonii Australijskiej