Sprawozdanie Prezesa / Prezydium Rady Naczelnej Polonii Australijskiej za okres od czerwca 2015 do maja 2016 roku
Szanowni Goście, Szanowni Delegaci
Szanowni Państwo,
W imieniu swoim i Prezydium Rady Naczelnej Polonii Australijskiej (RNPA), przedstawiam Państwu sprowozdanie z działalności Rady za okres od ostatniego Zjazdu w maju 2015 roku, do dnia 28 maja 2016 roku, w którym odbywa się kolejny już, 48. Zjazd Delegatów Rady Naczelnej.
Chciałbym zacząć sprawozdanie od typowej wyliczanki wydarzeń, w których reprezentacja RNPA uczestniczyła, a zakończyć refleksją nad zagadnieniami, nad którymi będziemy niebawem dyskutować na tegorocznym Zjeździe.
Zmiany organizacyjne w strukturze RNPA oraz organizacjach członkowskich
Przeniesienie Funduszu im. Franckiewicza do Funduszu Wieczystego. Zgodnie z decyzją 47. Zjazdu Delegatów fundusz F.Franckiewicza, w kwocie $124.129,89, został przekazany do Funduszu Wieczystego. Nastąpiło to w grudniu 2015 r. Prezydium RNPA nie skorzystało z opcji pobrania z Funduszu kwoty $3000, zatwierdzonej na 47.Zjeździe Delegatów.
Zarejestrowanie organizacji PolArt Inc i włączenie jej w struktury RNPA. W styczniu b.r. przedstawiciel organizacji PolArt, p. Henryk Kurylewski, został przyjȩty na członka Prezydium RNPA. W kwietniu Prezydium postanowiło zarekomendować Delegatom Zjazdu organizację na członka RNPA pod warunkiem, że organizacja przedstawi statut, kopiȩ rejestracji oraz opłaci składką członkowską.
Przyjȩcie zespołu folklorystycznego „Lajkonik” do Federacji Polskich Organizacji w NPW. Prezydium RNPA wspierało zespół folklorystyczny „Lajkonik” w jego staraniach o przyjȩcie do Federacji. W lutym b.r. Zespół został przyjȩty, w związku z czym, zgodnie ze statutem RNPA, pośrednio, poprzez Federacjȩ NPW, należy również do Rady Naczelnej.
Zmiany Zarządów Federacji Polskich Organizacji w Nowej Południowej Walii oraz Południowej Australii. W lutym b.r. wybrano nowy Zarząd Federacji Polskich Organizacji w Nowej Południowej Walii; Prezesem wybrany został p. dr. Ryszard Dzierzba. W kwietniu b.r. wybrano nowy Zarząd Federacji w Południowej Australii; Prezesem wybrany został p. Edward Dudziński. Gratulujemy nowo wybranym zespołom, i życzymy owocnej, efektywnej pracy i współpracy z organizacjami członkowskimi oraz z Radą Naczelną i jej Prezydium.
Kontakty z Polską i światowymi organizacjami polonijnymi
Sierpień 2015. Konkurs Marszałka Senatu B. Borusewicza o Nagrodȩ i Tytuł Strażnika Dziedzictwa Rzeczypospolitej. Prezydium wystąpiło z propozycją, aby p. E. Skurjat-Kozek złożyła wniosek o przyznanie nagrody organizacji Kościuszko Heritage. Propozycja została przyjęta i wiceprezes RNPA p. Małgorzata Kwiatkowska, podczas pobytu w Polsce, prowadziła intensywną akcję promocyjną złożonego wniosku. Mimo punktów preferencyjnych przyznanych wnioskowi przez Senatora RP p. A. Persona (każdy wniosek musiał mieć poparcie jednego z senatorów) decyzją jury, tytuł „Strażnika Dziedzictwa Rzeczypospolitej” w kategorii „ Nagroda Zagraniczna im. Mieczysława Gębarowicza (5 tys. euro) przyznano p. Alicji Marii Klimaszewskiej, Prezes Społecznego Komitetu Opieki nad Starą Rossą, za „wieloletnią działalność na rzecz zachowywania i podtrzymywania polskiego dziedzictwa kulturowego na Litwie”. Serdecznie gratulujemy!
Sierpień 2015. XXVII Światowe Igrzyska Polonijne organizowane przez Stowarzyszenie Wspólnota Polska. Radę Naczelną na uroczystościach otwarcia Igrzysk (1-2 Sierpnia) reprezentowała wiceprezes RNPA p. Małgorzata Kwiatkowska. W igrzyskach brało udział 6 sportowców z Australii.
Październik 2015. Jubileusz Stowarzyszenia „Wspólnota Polska” i Konferencja „Kraj – Emigracja. 25 lat później” w Rzymie. Radę Naczelną reprezentowali prezes RNPA Leszek Wikarjusz oraz członek Prezydium RNPA Marian Radny. Sprawozdanie z tego pobytu zamieszczono pod: Biuletyn numer 4.
Listopad 2015, Brisbane. Odbyło się spotkanie prezesa RNPA L.Wikarjusza z nowym ambasadorem Australii w Polsce p. Pawłem Wojciechowskim.
Grudzień 2015 r. Obóz dla uczniów szkół polonijnych organizowany przez Stowarzyszenie Wspólnota Polska. Grupa 12 uczniów polonijnych szkół z Australii, wraz z przewodniczącą KOPA, p. Elżbietą Cesarską, przebywała na obozie w Pułtusku. Wyjazd ten był zainicjowany przez prezesa RN L. Wikarjusza podczas jego pobytu w Polsce w kwietniu 2015 roku. Wiȩcej informacji zamieszczono pod: Obóz językowo-krajoznawczy w Polsce 2015.
Marzec 2016. Promocja Kościuszko Hertiage. Podczas prywatnej wizyty w Polsce wiceprezes RNPA p. Małgorzata Kwiatkowska promowała dorobek Kościuszko Heritage wręczając Prezesowi Stowarzyszenia Wspólnota Polska film o Kościuszce oraz list promujący ten film. Film i listy zostały również przekazane Prezydentowi RP p. Andrzejowi Dudzie (przez Sekretariat) oraz Ministrowi Kultury i Dziedzictwa Narodowego, prof. Piotrowi Glińskiemu (pocztą).
Marzec 2016. List do Marszałka Senatu RP. Prezydium przygotowało odpowiedź na list Marszałka Senatu RP Stanisława Karczewskiego, w którym Pan Marszałek zaprasza środowiska polonijne do dyskusji nad nowym modelem współpracy Senatu RP z Polonią i Polakami za granicą. Odpowiedź przygotowano w porozumieniu z organizacjami członkowskimi RNPA, poza Federacją NPW, która wysłala do Senatu RP swój własny tekst.
Kwiecień 2016: Uroczystości 1050. Rocznicy Chrztu Polski oraz Konferencja „Obchody Millenium na Uchodźstwie”. W uroczystościach i konferencji brał udział prezes RNPA, Leszek Wikarjusz na zaproszenie marszałka Sejmu RP Marka Kuchcińskiego, marszałka Senatu RP Stanisława Karczewskiego oraz prezesa Stowarzyszenia Wspólnota Polska Longina Komołowskiego. Podczas pobytu prezes Wikarjusz spotkał się z grupą senatorów i posłów RP, oraz przedstawicielami Stowarzyszenia Wspólnota Polska. Wraz z polską delegacją parlamentarną oraz reprezentacją Rady Polonii Świata uczestniczył również w obchodach Millenijnych, Dniu Polonii oraz uroczystościach 3 Maja w Wilnie. Sprawozdanie z tego pobytu opublikowano w mediach polonijnych – Pulsie Polonii (14 maja b.r.), Tygodniku Polskim (wydanie z 18 maja b.r.), Expressie Polsko-Australijskim i Bumerangu Polskim (maj 2016), oraz zamieszczono pod:
Promocja Polonii w Australii
Sztandarowym przykładem działań promocyjnych Rady Naczelnej na linii Polonia-Australia pozostaje festiwal PolArt. Ostatnia edycja festiwalu odbyła się w Melbourne w dniach 27 grudnia 2015 – 3 stycznia 2016. Podczas tego najwiȩkszego polonijnego świȩta w Australii, RNPA reprezentowali kolejno: L.Wikarjusz, M.Radny i M.Kwiatkowska. Wiȩcej informacji Biuletyn numer 4.
Z udziałem reprezentacji RNPA odbył się Festiwal „Polska Wiosna” w Brisbane. Wiȩcej informacji w Biuletynie Biuletyn numer 4.
Konkurs Muzyczny im. Ewy Malewicz dla uzdolnionej muzycznie młodzieży polonijnej. Prezydium powierzyło organizację konkursu Związkowi Kulturalnemu w NPW w osobach pp. M. i B. Łacków. Konkurs odbył się we wrześniu 2015 r. Wiȩcej informacji w Biuletynie: Biuletyn numer 4
Prezydium postanowiło, że kolejne edycje konkursu odbywać się bȩdą jednocześnie z Festiwalem PolArt i w tym samym miejscu co Festiwal.
Wiceprezes RNPA p. Małgorzata Kwiatkowska brała udział w zakończeniu roku szkolnego w Szkole Polskiej w Randwick. Wiȩcej informacji w Biuletynie Biuletyn numer 4
Prezes RNPA Leszek Wikarjusz wziął udział w Święcie Sportowym w Melbourne w lutym 2016 r, podczas którego wrȩczył medale RNPA zasłużonym działaczom polonijnym z Wiktorii.
Październik 2015 r. Obchody 75. rocznicy Bitwy o Anglię. Uczczono pamięć polskich lotników poprzez umieszczenie informacji o Bitwie o Anglię i udziale w niej Polaków na witrynie RNPA.
Październik 2015. 50-lecie założenia Funduszu Wieczystego. Administratorzy Funduszu Wieczystego zorganizowali w Sydney uroczystość z przypomnieniem 50-letniej historii Funduszu. Prezydium reprezentowala wiceprezes p. Małgorzata Kwiatkowska.
Dobre imiȩ Polski
W lutym 2016 roku Prezydium wystosowało list to czasopisma Canberra Times, w którym domagało się sprostowania błȩdnej informacji o polskich obozach koncentracyjnych w Niemczech, które Canberra Times opublikowało w wydaniu z dnia 31 stycznia 2016 r. Wysłany list pozostał bez odpowiedzi. Wysłany powtórnie, również. Uważamy, że powinniśmy zmienić taktykę składania podobnych protestów, bo skuteczność dotychczasowych form protestu, mimo kilku sukcesów, przestaje przynosić wymierne resultaty. To temat ciągle ważny, bo akcja dyskredytacji Polski w tym aspekcie nie ustaje i ciągle zmienia swoje formy – by przypomnieć nowo powstały termin – Polskie SS (w Kanadzie), czy niedawną akcję amerykańskiego Rabina i jego nieletnich wychowanków pod polskim konsulatem w Nowym Jorku.
Nekrologi
W grudniu 2015 odszedł od nas zasłużony działacz polonijny śp. Franciszek Rutyna, OAM. Podczas uroczystości pogrzebowych RNPA reprezentowali: prezes L.Wikarjusz, rzecznik Ita Szymańska, oraz członek Prezydium Zdzisław Koch. Prezes Wikarjusz wygłosił wspomnienie o zmarłym.
Inicjatywy i zadania w trakcie realizacji
Współpraca ze Stowarzyszeniem Wspólnota Polska. W porozumieniu ze Stowarzyszeniem, przedstawiciele Prezydium (M. Radny) uczestniczyli w przygotowaniu wniosku do Ministerstwa Spraw Zagranicznych o finansowanie wybranych imprez polonijnych w Australii, w tym dofinansowaniu Katedry Języka Polskiego na Uniwersytecie Macquarie w Sydney. Wniosek złożono na początku lutego b.r. Ostatnia informacja ze Wspólnoty, którą Prezydium otrzymało 24 maja b.r. brzmiała - Czekamy na informacje z Senatu. Proszę jeszcze o chwilę cierpliwości. Cierpliwie czekamy zatem.
Spis ludności w Australii 2016. W lutym 2016, w odpowiedzi na list Ambasadora RP p. Pawła Milewskiego, w którym Ambasador prosił o przypomnieniu Polonii jak ważne są statystyki zawarte w Census 2016 oraz jakie korzyści płyną z potwierdzenia polskości w ankiecie, Prezydium, w porozumieniu z przedstawicielemi organizacji polonijnych z Queensland, przygotowało broszurkȩ informacyjną o Census 2016. Broszurka jest aktualnie rozpowszechniana poprzez media polonijne i oraz media społecznościowe (FB, internet, twitter, itd.). Podczas zebrania podkreślano, że dane ze spisu ludności są podstawowym źródłem informacji dla władz australijskich przy organizacji programów opieki dla osób starszych (np. tłumaczenia) oraz decydują o zakresie obecności kultury polskiej w mediach publicznych w Australii (SBS czy ABC). Zauważono też, że 2-3 pokolenia wstecz chętniej przyznają sie do swoch korzeni niż pokolenia późniejsze.
Biuletyn Informacyjny RNPA. Prezydium przygotowuje wydawanie regularnego biuletynu informującego organizacje członkowskie o bieżacych pracach Prezydium. Pierwsze wydanie ukaże się po 48. Zjeździe Delegatów.
Wikipedia. Prezydium planuje umieszczenie informacji o RNPA na stronach Wikipedii.
Wystawa o Polonii Australijskiej w Polsce. W porozumieniu z Domami Wspólnoty Polskiej we Wrocławiu i Poznaniu planowana jest w tych miastach wystawa plenerowa o Polonii australijskiej. Prawdopodobny termin to przyszły rok.
Forum Naukowców i Profesjonalistów. Zaplanowane na 2016, zostało przełożone na rok 2017.
Tematy tegorocznego Zjazdu
Medale RNPA. Do ważnych działań promocyjnych Prezydium należy piecza nad rozdziałem Medali Rady Naczelnej oraz działań na rzecz podniesienia rangi tego wyróżnienia. Do tej pory przyznano 164 medali. Listę osób wyróżnionych umieszczono na witrynie internetowej RNPA. Prezydium postanowilo zwrócić się do Delegatów o wyrażenie swoich opinii o propozycjach, które pozwolą Prezydium sformułować nowe, jasne kryteria przyznawania Medali Rady Naczelnej.
Statut RNPA. 47. Zjazd Delegatów postanowił skierować prace nad zmianami do Statutu organizacji do nowo wybranej Komisji Statutowej. Owocem pracy Komisji są dwa projekty zmian Statutu oraz nowa wersja Regulaminu Funduszu Wieczystego. Dochodzą do tego proponowane na 47. Zjeździe zmiany do Statutu i Regulaminu FW z naniesionymi poprawkami. Wszystkie te dokumenty zostały przesłane organizacjom członkowskim RNPA; umieszczono je również na witrynie internetowej Rady i będą one przedmiotem dyskusji na tegorocznym Zjeździe.
Refleksje o tegorocznym Zjeździe
Proponowane zmiany w Statucie naszej organizacji są czasami daleko idące i na pewno niektóre z nich wymagają głębokiego namysłu i merytorycznej dyskusji, czego oczekujemy. Naczelną myślą proponowanych zmian jest to, by zapisy statutu odpowiadały aktualnym potrzebom Polonii, były czytelne i tak samo czytelnie respektowane. Z doświadczeń Prezydium w ostatnim roku działalności wynika, że nie zawsze tak jest. Przykładem, jakim się posłużę, niech będą rozbudzone, ostatnimi wyborami parlamentarnymi w Polsce, namiętności polityczne niektórych przedstawicieli Polonii australijskiej. Namiętności przejawiające się w różnego rodzaju rezolucjach i odezwach o charakterze politycznym, często też niewybrednych atakach na przedstawicieli sceny politycznej w Polsce i ich popleczników. Te namiętności nie ominęły Rady Naczelnej, co zmusiło Prezydium do publikacji (w Pulsie Polonii i innych mediach polonijnych) oświadczeń, nazwijmy je, wyjaśniających. Prezydium przypomina w nich o apolityczności Rady Naczelnej jako organizacji działającej na zasadzie dobrowolnego porozumienia organizacji członkowskich o różnych misjach statutowych i strukturach organizacyjnych. Porozumienie zawarte jest w zrozumieniu, że mimo różnic mamy wspólne cele i również wspólnie zgadzamy się działać by je realizować. Jeżeli występuje potrzeba działania wspólnego wbrew temu zrozumieniu, to działanie takie musi być uzgodnione ze wszystkimi organizacjami członkowskimi. Postępowanie inne jest sprzeczne ze Statutem Rady Naczelnej. Nie wszyscy chcą o tym wiedzieć i to respektować. Chcę przypomnieć, że na podobnej zasadzie działają organizacje parasolowe i serdecznie życzę nowo wybranym zarządom Federacji NPW i Południowej Australii powodzenia i sukcesów w realizacji celów opartych na pojęciu dobra i celu wspólnego, a nie celów partykularnych, uzgodnionych przez wybraną grupę ludzi. Nie twierdzę, że to zadanie łatwe; twierdzę jednak, że dla ludzi u steru z otwartymi głowami, zadanie takie jest jak najbardziej zrozumiałe i wykonalne.
Inną sprawą, która zapewnie stanie się przedmiotem dyskusji Delegatów, jest przynależność oraz reprezentacja organizacji polonijnych do Rady Naczelnej. Coraz częściej pojawiają się głosy (vide ostatni 47. Zjazd Delegatów) o niezrozumiałym, wręcz niesprawiedliwym podziale uprawnień do takiej reprezentacji. Wymóg reprezentacji poprzez Federację stanową w stanach gdzie Federacja istnieje, i brak tego wymogu dla organizacji polonijnych w stanach gdzie Federacji nie ma, wydaje się stać w sprzeczności z podstawowymi prawami logiki, zasadą równoprawności organizacyjnej oraz ze zdrowym rozsądkiem. Ów brak logiki i zdrowy rozsądek zderzają się ze sobą każdego roku na Zjeździe Delegatów, gdzie przydział mandatów powoduje ból głowy członków Komisji Weryfikacyjnej na długo przed Zjazdem. Chociaż chaos w tym względzie udało się nieco opanować, rozwiązania problemu nie ma. Są propozycje zmian statutowych w tym zakresie, nad którymi na pewno warto się pochylić.
W tym miejscu miały być już podziekowania. Pierwsze, dla przedstawicieli służby dyplomatycznej i konsularnej RP, którzy w osobach Ambasadora Pana Pawła Milewskiego i Konsul Generalnej Pani Reginy Jurkowskiej, tradycyjnie zostali zaproszeni na Zjazd Delegatów. Mimo wysłania zaproszeń z dużym wyprzedzeniem dostaliśmy odpowiedź, że nikt z zaproszonych, z braku czasu, nie zaszczyci Delegatów swoją obecnością. Żałujemy bardzo tych decyzji. Wydają się one być w sprzeczności z deklaracjami, które padają ze strony przedstawicieli Senatu RP o nowym modelu współpracy Polonii i Polski. Jeżeli traktować przedstawicieli RP w Australii jako reprezentację tej nowej zmiany, to lekceważące traktowanie najważniejszej reprezentacji Polonii australijskiej jaką jest Zjazd Delegatów Rady Naczelnej, nie wróży tej współpracy dobrze. Polecam w tym miejscu uwadze Delegatów fakt, iż w ramach nowej koncepcji współpracy Polonia-Polska, realizuje się powoli postulat powołania przy Senacie RP Polonijnej Rady Konsultacyjnej, oraz udziału w niej przedstawicieli Polonii, w tym australijskiej. Na dzień dzisiejszy nie podjęto żadnych decyzji jak taka reprezentacja będzie wyłaniana. Prezydium RNPA stoi na stanowisku, że reprezentacja taka powinna odzwierciedlać interesy Polonii w możliwie najszerszym kontekście, i powinna pochodzić z konsultacji z organizacjami członkowskimi Rady Naczelnej. Przypomnę, że reprezentantem Polonii australijskiej w Radzie Polonii Świata jest prezes Rady Naczelnej. Wydawałoby się, że z racji wiedzy i doświadczenia jakie wynosi z kontaków na tym forum jak i forum australijskim, jego obecność w Radzie Konsultacyjnej przy Senacie RP byłaby naturalna. Poddajȩ jednak tych kilka uwag pod rozwagę Delegatów, bo czas nominacji reprezentanta naszej polonijnej społeczności w Radzie Konsulatcyjnej nadejdzie niebawem, i jakąś decyzjȩ trzeba będzie podjąć.
Na zakończenie swojego sprawozdania chciałbym podziękować Prezydium obecnej kadencji za współpracę. Dziękuję gorąco Sekretariatowi w składzie - p. Helena Andrusiewicz, p. Małgorzata Kwiatkowska, p. Ita Szymańska, oraz p. Marian Radny - za sprawność w obsłudzie korespondecji i publikacji Prezydium; p. Andrzejowi Strzemieńczyk-Gołkowskiemu, za sprawne administrowanie wirtyny internetowej RNPA i profilu RNPA na portalu społecznościowym Facebook, oraz skarbniczce p. Iwonie Rafalskiej. Równie serdeczne podziękowania przekazuję pozostałym członkom Prezydium - Ryszardowi Chaustowskiemu, Adamowi Gajkowskiemu, Zdzisławowi Kochowi, oraz Henrykowi Kurylewskiemu - za ich aktywność w pracach Prezydium, bowiem każdy wkład, jaki by nie był, ma ogromne znaczenie w sprawnym funkcjonowaniu całego Zespołu.
Dziękuję honorowym prezesom Rady Naczelnej, p. Krzysztofowi Łańcuckiemu i dr. Januszowi Rygielskiemu za to co zrobili i co dalej robią dla Polonii. Dziȩkuję również księdzu Wiesławowi Słowikowi, który zawsze wspierał Radę i jej Prezydium, oraz Przewodniczącej KOPA, p. Elżbiecie Cesarskiej, za aktywne wspieranie edukacji polonijnej i godne reprezentowanie w tym aspekcie Rady Naczelnej.
Chciałbym zakończyć podziȩkowaniami dla wszystkich organizacji członkowskich i ich Delegatów obecnych na tegorocznym Zjeździe, za współpracȩ w obecnej kadencji Prezydium.
W imieniu Prezydium oraz swoim własnym życzę owocnych obrad.
Leszek Wikarjusz
Prezes Rady Naczelnej Polonii Australijskiej
Dostęp do archiwalnych dokumentów Rady Naczelnej Polonii Australijskiej